Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một trong những rối loạn tiêu hóa mãn tính phổ biến nhất hiện nay, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Tuy không gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng, nhưng những triệu chứng như đầy bụng, đau quặn bụng, táo bón, tiêu chảy kéo dài… khiến người bệnh luôn cảm thấy mệt mỏi và khó chịu.
Vậy làm sao để giảm nhẹ các triệu chứng khó chịu này mà không cần dùng đến thuốc Tây dài ngày? Hãy cùng TS YHCT Đỗ Minh Hiền nguyên Trưởng Bộ môn YHCT Trường Đại học Điều dưỡng Nam Định – cố vấn chuyên môn của Dược phẩm Tuệ Tĩnh tìm câu trả lời trong bài viết dưới đây!
Hiểu đúng về hội chứng ruột kích thích (IBS)
Hội chứng ruột kích thích là một rối loạn chức năng của hệ tiêu hóa, thường liên quan đến sự co bóp bất thường của đại tràng. Nguyên nhân cụ thể chưa được xác định rõ, nhưng một số yếu tố được cho là có liên quan gồm: căng thẳng, chế độ ăn uống, thay đổi hệ vi sinh đường ruột, rối loạn thần kinh ruột…
Triệu chứng phổ biến:
- Đau bụng âm ỉ hoặc quặn thắt, thường giảm sau khi đi tiêu
- Rối loạn đại tiện: tiêu chảy, táo bón hoặc xen kẽ cả hai
- Đầy hơi, chướng bụng
- Cảm giác đi ngoài chưa hết sau mỗi lần đại tiện

Vì sao nên chọn bài thuốc tại nhà để hỗ trợ điều trị IBS?
Việc dùng thuốc Tây như kháng sinh, thuốc chống co thắt, nhuận tràng hay chống tiêu chảy chỉ giúp kiểm soát triệu chứng tạm thời và dễ gây tác dụng phụ nếu dùng lâu dài. Trong khi đó, các bài thuốc từ thảo dược thiên nhiên lại có ưu điểm:
- An toàn, lành tính
- Hiệu quả bền vững khi kiên trì sử dụng
- Dễ thực hiện tại nhà
- Giúp cải thiện hệ tiêu hóa và tăng cường đề kháng
Bài thuốc dân gian hỗ trợ điều trị hội chứng ruột kích thích
Dưới đây là một số bài thuốc đơn giản, dễ làm tại nhà giúp hỗ trợ cải thiện các triệu chứng của IBS:
Bài thuốc 1: Gừng tươi + mật ong – Giảm đau bụng, đầy hơi
Công dụng: Gừng có tính ấm, giúp giảm co thắt ruột, chống buồn nôn và đầy bụng. Mật ong có đặc tính kháng khuẩn, làm dịu niêm mạc ruột.
Cách làm:
- Gừng tươi rửa sạch, giã nát khoảng 1 thìa cà phê
- Pha với nước ấm (khoảng 200ml), thêm 1 thìa mật ong
- Uống vào buổi sáng hoặc sau bữa ăn chính
Tần suất: 1 – 2 lần/ngày trong 1 – 2 tuần
Bài thuốc 2: Trà bạc hà – Làm dịu nhu động ruột
Công dụng: Tinh dầu bạc hà giúp thư giãn cơ trơn ruột, giảm co thắt, từ đó làm dịu triệu chứng đau bụng và đầy hơi.
Cách làm:
- Dùng 10g lá bạc hà tươi (hoặc 1 gói trà bạc hà khô)
- Hãm với 200ml nước sôi trong 5 – 10 phút
- Có thể thêm một ít mật ong nếu thích ngọt
Tần suất: Uống sau bữa ăn 2 – 3 lần/ngày

Bài thuốc 3: Nha đam + nước ấm – Hỗ trợ táo bón và làm dịu ruột
Công dụng: Nha đam có đặc tính làm dịu, chống viêm, giúp làm mềm phân và cải thiện tình trạng táo bón.
Cách làm:
- Gọt vỏ nha đam, lấy phần thịt trong suốt
- Xay nhuyễn với một ít nước ấm, có thể thêm chút muối
- Uống 1 lần/ngày trước khi đi ngủ
Lưu ý: Không dùng liều cao hoặc liên tục nhiều ngày vì nha đam có thể gây tiêu chảy
Bài thuốc 4: Lá ổi non – Chống tiêu chảy hiệu quả
Công dụng: Lá ổi có tính chát, kháng khuẩn, giúp cầm tiêu chảy, giảm co thắt ruột.
Cách làm:
- Rửa sạch 5 – 7 lá ổi non, hãm với nước sôi trong 10 – 15 phút
- Uống từng ngụm nhỏ khi bị tiêu chảy
Tần suất: 2 – 3 lần/ngày cho đến khi giảm triệu chứng
Bài thuốc 5: Hạt thì là – Giảm chướng bụng, đầy hơi
Công dụng: Hạt thì là giúp giảm khí trong ruột, tăng tiêu hóa và chống co thắt ruột nhẹ.
Cách làm:
- Nhai 1 thìa nhỏ hạt thì là sau bữa ăn
- Hoặc hãm hạt thì là với nước sôi và uống như trà
Tần suất: 1 – 2 lần/ngày

Một số lưu ý khi áp dụng bài thuốc tại nhà
Để đạt hiệu quả tốt nhất khi sử dụng các bài thuốc dân gian, bạn nên:
- Kiên trì: Các bài thuốc tự nhiên cần thời gian để phát huy tác dụng, không nên nóng vội
- Kết hợp chế độ ăn uống khoa học: Tránh đồ cay nóng, thực phẩm nhiều dầu mỡ, thức ăn lên men hoặc chứa FODMAP cao (ví dụ: hành, tỏi, sữa…)
- Giảm căng thẳng, stress: Tập yoga, thiền hoặc đi bộ nhẹ nhàng mỗi ngày
- Không tự ý dùng khi có bệnh lý nền: Người bị tiểu đường, cao huyết áp, đang mang thai nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng các bài thuốc dân gian
Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Nếu bạn đã áp dụng bài thuốc tại nhà trong vài tuần nhưng tình trạng vẫn không cải thiện, hoặc có các triệu chứng nghiêm trọng như:
- Sụt cân không rõ nguyên nhân
- Máu trong phân
- Đau bụng dữ dội, kéo dài
- Sốt kèm theo tiêu chảy thì nên đi khám để được chẩn đoán chính xác và có hướng điều trị phù hợp.
Hội chứng ruột kích thích tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại gây nhiều phiền toái trong sinh hoạt hằng ngày. Các bài thuốc dân gian dễ thực hiện tại nhà không chỉ giúp làm dịu triệu chứng mà còn cải thiện sức khỏe tiêu hóa một cách tự nhiên và bền vững. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt nhất, người bệnh nên kết hợp với chế độ ăn uống khoa học và duy trì lối sống lành mạnh. Nếu cần, đừng ngần ngại tham khảo ý kiến chuyên gia để được tư vấn cụ thể.

Rễ Bạch truật là thành phần chủ đạo trong IBS Tuệ Tĩnh, được mệnh danh là “thần dược” cho hệ tiêu hóa trong Đông y. Với tính ấm, vị ngọt đắng, Bạch truật có tác dụng kiện tỳ, táo thấp, giúp tăng cường chức năng tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng. Hoạt chất Atractylodin trong Bạch truật giúp giảm co thắt ruột, điều hòa nhu động ruột hiệu quả. Đặc biệt, thảo dược này còn có khả năng bảo vệ niêm mạc dạ dày, đại tràng khỏi các tác nhân gây kích ứng. Khi kết hợp với các vị thuốc khác trong công thức, Bạch truật phát huy tối đa hiệu quả giảm đau bụng, đầy hơi do rối loạn đại tràng. Nghiên cứu lâm sàng cho thấy, Bạch truật còn giúp tăng tiết dịch mật, hỗ trợ tiêu hóa chất béo hiệu quả hơn.
Liên hệ ngay tổng đài miễn cước 1800 2295 hoặc truy cập website để đặt hàng ngay nhé!