Hội chứng ruột kích thích (IBS – Irritable Bowel Syndrome) là một trong những rối loạn chức năng đường tiêu hóa phổ biến nhất hiện nay. Tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng IBS lại ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Vậy đâu là dấu hiệu nhận biết mắc IBS? Hãy cùng TS.BS. Nguyễn Thị Minh Thu – cố vấn chuyên môn của Dược phẩm Tuệ Tĩnh tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
IBS là gì?
IBS (Irritable Bowel Syndrome) hay còn gọi là hội chứng ruột kích thích, là một rối loạn chức năng của đường ruột mà không có tổn thương thực thể rõ ràng. Bệnh thường đi kèm với các biểu hiện như đau bụng, thay đổi thói quen đại tiện, đầy hơi… Đây là một bệnh lý mãn tính, có xu hướng tái phát và kéo dài, gây ảnh hưởng lâu dài đến sinh hoạt và tâm lý của người mắc.
Nguyên nhân gây hội chứng ruột kích thích
Cho đến nay, nguyên nhân chính xác gây ra IBS vẫn chưa được xác định rõ, tuy nhiên các yếu tố sau được cho là liên quan:
- Rối loạn nhu động ruột: Co thắt ruột không đều gây tiêu chảy hoặc táo bón.
- Tăng nhạy cảm nội tạng: Người mắc IBS thường có ngưỡng đau tại đường ruột thấp hơn người bình thường.
- Yếu tố tâm lý: Căng thẳng, lo âu, trầm cảm có thể kích hoạt hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng.
- Chế độ ăn uống: Một số thực phẩm khó tiêu, chứa nhiều chất béo, caffeine, rượu bia… có thể gây kích thích đường ruột.
- Nhiễm trùng đường ruột: Một số trường hợp mắc IBS sau khi bị viêm dạ dày – ruột cấp tính do vi khuẩn hoặc virus.
Dấu hiệu nhận biết mắc IBS
Đau bụng hoặc khó chịu vùng bụng
- Đặc điểm cơn đau: Thường là đau âm ỉ, quặn bụng, có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào nhưng phổ biến nhất là vùng bụng dưới.
- Tăng khi ăn hoặc căng thẳng: Cơn đau thường xuất hiện sau khi ăn hoặc trong lúc lo âu, stress.
- Giảm sau khi đi đại tiện: Nhiều bệnh nhân cảm thấy dễ chịu hơn sau khi đi tiêu.
Thay đổi thói quen đại tiện
- Tiêu chảy hoặc táo bón: Một số người bị tiêu chảy liên tục, số khác lại thường xuyên táo bón. Có người xen kẽ cả hai tình trạng.
- Đại tiện nhiều lần trong ngày: Cảm giác không đi hết phân, muốn đi tiếp sau khi vừa đi xong.
- Phân bất thường: Phân có thể lỏng, nhão hoặc thành viên nhỏ như phân dê.
Đầy hơi, chướng bụng
- Người mắc IBS thường xuyên cảm thấy bụng đầy hơi, sôi bụng, kèm theo cảm giác khó chịu, nặng bụng sau khi ăn.
- Triệu chứng này thường rõ rệt vào buổi chiều hoặc sau khi ăn các thức ăn khó tiêu như đậu, sữa, thực phẩm nhiều dầu mỡ.
Cảm giác đi không hết phân: Dù đã đi đại tiện, người bệnh vẫn cảm thấy bụng còn đầy, phải rặn nhiều, đi lại nhiều lần trong ngày.
Các dấu hiệu đi kèm khác
- Mệt mỏi, khó ngủ
- Đau đầu, đau lưng
- Rối loạn lo âu, dễ cáu gắt
- Buồn nôn hoặc ăn không ngon miệng
Phân loại hội chứng ruột kích thích theo biểu hiện
Dựa vào triệu chứng tiêu hóa chính, IBS được chia thành 4 loại:
| Loại IBS | Triệu chứng chính |
| IBS-C (táo bón) | Phân rắn hoặc vón cục, đi đại tiện khó |
| IBS-D (tiêu chảy) | Phân lỏng, đi tiêu nhiều lần/ngày |
| IBS-M (hỗn hợp) | Xen kẽ tiêu chảy và táo bón |
| IBS-U (không xác định) | Triệu chứng không rõ ràng thuộc các nhóm trên |
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
IBS là bệnh lành tính nhưng có nhiều biểu hiện tương tự với các bệnh lý tiêu hóa nguy hiểm khác như viêm đại tràng, polyp ruột, ung thư đại trực tràng… Do đó, nếu bạn gặp các dấu hiệu sau, hãy đi khám ngay:
- Sụt cân không rõ nguyên nhân
- Có máu trong phân
- Sốt kéo dài
- Đau bụng dữ dội, đột ngột
- Tiền sử gia đình có người mắc bệnh lý đại tràng ác tính.
Chẩn đoán IBS như thế nào?
Việc chẩn đoán IBS chủ yếu dựa vào lâm sàng và loại trừ các bệnh lý khác. Bộ tiêu chuẩn phổ biến hiện nay là Tiêu chuẩn Rome IV, bao gồm:
Đau bụng tái phát ít nhất 1 ngày/tuần trong 3 tháng gần đây, kèm theo ít nhất 2 trong 3 tiêu chí:
- Liên quan đến việc đại tiện
- Thay đổi tần suất đi tiêu
- Thay đổi hình dạng phân
Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm như nội soi đại tràng, xét nghiệm phân, siêu âm bụng… để loại trừ bệnh lý khác.
Cách kiểm soát và điều trị hội chứng ruột kích thích
Hiện chưa có thuốc chữa khỏi hoàn toàn IBS, nhưng người bệnh có thể kiểm soát triệu chứng hiệu quả bằng các biện pháp sau:
Thay đổi chế độ ăn uống
- Ăn uống đúng giờ, tránh bỏ bữa.
- Hạn chế thực phẩm dễ gây kích thích như: caffeine, sữa, rượu bia, đồ cay nóng, thực phẩm chứa FODMAP cao.
- Tăng cường chất xơ hòa tan từ rau củ, trái cây (chuối, bơ, bí đỏ…).
- Uống đủ nước mỗi ngày.
Giảm căng thẳng, lo âu
- Thực hiện các kỹ thuật thư giãn: yoga, thiền, tập thở sâu.
- Ngủ đủ giấc, giữ tinh thần lạc quan.
Dùng thuốc khi cần thiết
- Thuốc chống co thắt: giảm đau bụng, điều hòa nhu động ruột.
- Thuốc trị táo bón hoặc tiêu chảy tùy từng thể bệnh.
- Thuốc hỗ trợ tâm lý nếu có rối loạn lo âu, trầm cảm.
Lưu ý: Việc dùng thuốc cần có chỉ định và theo dõi của bác sĩ chuyên khoa.
Buổi gặp mặt của chuyên gia và các nghệ sĩ về Hội thảo với sự tham gia của sản phẩm IBS Tuệ Tĩnh
Hội chứng ruột kích thích (IBS) tuy không gây tử vong nhưng có thể làm suy giảm nghiêm trọng chất lượng cuộc sống nếu không được kiểm soát tốt. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của IBS giúp bạn chủ động hơn trong việc thăm khám và điều chỉnh lối sống phù hợp. Hãy lắng nghe cơ thể, duy trì chế độ ăn lành mạnh và giảm căng thẳng để đường ruột khỏe mạnh hơn mỗi ngày.
Rễ Bạch thược trong IBS Tuệ Tĩnh đóng vai trò quan trọng trong việc giảm đau và chống viêm đại tràng. Thảo dược này chứa Paeoniflorin – hoạt chất có tác dụng giãn cơ trơn ruột, giảm co thắt đại tràng hiệu quả. Bạch thược còn có khả năng ức chế các chất trung gian gây viêm như prostaglandin, giúp giảm sưng đau và tổn thương niêm mạc. Trong Đông y, Bạch thược được ví như “thuốc giảm đau tự nhiên” cho các bệnh về đường tiêu hóa. Khi kết hợp với Bạch truật, bộ đôi này tạo nên hiệu ứng hiệp đồng mạnh mẽ, giúp xoa dịu nhanh các cơn đau quặn bụng do hội chứng ruột kích thích. Đặc biệt, Bạch thược còn giúp an thần nhẹ, rất tốt cho những bệnh nhân bị IBS do stress.
Liên hệ hotline 1800 2295 hoặc truy cập website để biết thêm thông tin chi tiết!
