Tại sao phải quan tâm đến niêm mạc dạ dày?
Niêm mạc dạ dày là lớp lót bên trong bảo vệ dạ dày khỏi acid và enzym tiêu hóa. Đây là một lớp “tự sửa” khá nhanh — tế bào niêm mạc có khả năng tái tạo liên tục — nhưng khi bị tấn công bởi vi khuẩn, thuốc hay thói quen xấu, khả năng tự phục hồi đó bị giảm và dẫn tới viêm, loét hoặc xuất huyết.
5 dấu hiệu bạn không nên bỏ qua
Đau thượng vị dai dẳng hoặc thay đổi tính chất cơn đau
Nếu bạn thường xuyên đau vùng trên rốn (thượng vị), đau có thể âm ỉ hoặc nóng rát, hoặc đau nặng hơn sau khi ăn/ khi đói — đó là dấu hiệu niêm mạc đang bị kích thích hoặc viêm. Nếu cơn đau mới xuất hiện, tăng dần hoặc đau dữ dội cần khám sớm. (Đau thượng vị kéo dài là lý do thường gặp để bác sĩ chỉ định xét nghiệm sâu hơn).
Ợ nóng, khó tiêu, buồn nôn hoặc nôn thường xuyên
Những triệu chứng rối loạn tiêu hóa liên tục — đặc biệt là kèm buồn nôn hoặc nôn — cho thấy niêm mạc không khỏe, có thể do viêm, loét hoặc rối loạn tiết acid. Nếu các triệu chứng không giảm sau điều chỉnh ăn uống/thuốc giảm triệu chứng, cần kiểm tra chuyên khoa.
Dấu hiệu chảy máu tiêu hóa: nôn ra máu hoặc phân đen (phân như hắc ín) — DỰA TRÊN LƯU Ý KHẨN CẤP
Nôn ra máu (máu đỏ hoặc cục màu nâu giống bã cà phê) hoặc phân đen, hắc ín là dấu hiệu xuất huyết từ dạ dày/ống tiêu hóa trên — đây là triệu chứng “alarm” và cần cấp cứu y tế ngay. Những triệu chứng này chứng tỏ niêm mạc đã bị tổn thương nghiêm trọng (loét, mạch máu tổn thương).
Mệt mỏi, da xanh, hoặc thiếu máu không rõ nguyên nhân
Xuất huyết mạn (xuất huyết nhẹ nhưng kéo dài) có thể gây thiếu sắt, thiếu máu — biểu hiện bằng mệt mỏi, chóng mặt, da tái xanh. Khi có triệu chứng mệt mỏi kèm rối loạn tiêu hóa, bác sĩ sẽ xem xét khả năng mất máu mạn tính do tổn thương niêm mạc.
Sút cân, chán ăn hoặc nuốt khó xuất hiện mới
Sút cân không rõ nguyên nhân, chán ăn kéo dài hoặc khó nuốt có thể là dấu hiệu tiến triển nặng (viêm mạn tính, hẹp, tổn thương lan rộng). Những thay đổi này cần được đánh giá đầy đủ (xét nghiệm, nội soi) để loại trừ các nguyên nhân nghiêm trọng.
Nguyên nhân thường gặp khiến niêm mạc dạ dày bị tổn thương
- Nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori): là nguyên nhân hàng đầu gây viêm dạ dày và loét; nhiều người mang vi khuẩn mà không có triệu chứng, nhưng khi viêm phát triển có thể dẫn tới loét và tăng nguy cơ ung thư dạ dày.
- Sử dụng lâu dài thuốc NSAIDs / aspirin (kháng viêm không steroid): làm giảm lớp bảo vệ niêm mạc, tăng nguy cơ chảy máu và loét. Đặc biệt nguy hiểm nếu kết hợp với rượu hoặc có nhiễm H. pylori.
- Rượu, hút thuốc, ăn uống thiếu kiểm soát, stress, ăn quá cay/nhiều acid cũng góp phần làm suy yếu hàng rào bảo vệ niêm mạc.
Khi nào cần đi khám và làm gì trước tiên?
Cần cấp cứu ngay nếu nôn ra máu, có phân đen/đỏ, đau dữ dội kèm sốt, khó thở, choáng.
Hẹn khám chuyên khoa tiêu hóa nếu bạn có đau thượng vị kéo dài, nôn mửa thường xuyên, sút cân, thiếu máu hoặc triệu chứng không cải thiện sau thay đổi ăn uống/thuốc giảm triệu chứng. Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm H. pylori (máu, phân hoặc test thở) hoặc nội soi dạ dày (gastroscopy / EGD) để quan sát trực tiếp niêm mạc và lấy mẫu sinh thiết khi cần. Nội soi thường được khuyến nghị khi triệu chứng dai dẳng hoặc xuất hiện dấu hiệu “alarm”.
Biện pháp tự chăm sóc & phòng ngừa
- Ngừng hoặc giảm NSAIDs — hỏi bác sĩ về thuốc thay thế (ví dụ paracetamol) nếu cần giảm đau lâu dài.
- Điều chỉnh ăn uống: ăn nhỏ, nhai kỹ, tránh đồ cay, nhiều dầu mỡ, rượu, cà phê khi có triệu chứng; tăng thực phẩm dễ tiêu như cháo, rau luộc, sữa chua ít đường (nếu dung nạp tốt).
- Quản lý stress & giấc ngủ: stress kéo dài làm gia tăng acid và rối loạn vận động tiêu hóa.
- Kiểm tra H. pylori nếu có triệu chứng dai dẳng — nếu dương tính, điều trị diệt H. pylori theo khuyến cáo là cần thiết để giảm nguy cơ loét tái phát.
- Khám định kỳ nếu bạn đã từng loét, đã có tiền sử xuất huyết hoặc có yếu tố nguy cơ cao.
Lưu ý an toàn
Bài viết mang tính cung cấp thông tin chung, không thay thế chẩn đoán và chỉ định của bác sĩ. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu “alarm” nào (nôn ra máu, phân đen, đau dữ dội, sụt cân nhanh, khó thở), hãy đến cơ sở y tế ngay lập tức.
Nếu bạn đang tìm một giải pháp hỗ trợ bên cạnh thay đổi lối sống và điều trị y tế, IBS Tuệ Tĩnh là một lựa chọn thường được nhắc tới trong các bài viết về chăm sóc hệ tiêu hóa. Sản phẩm này được phát triển dựa trên các thành phần thảo dược truyền thống, hướng tới mục tiêu hỗ trợ cân bằng nhu động ruột, giảm đầy hơi, khó tiêu và giúp tạo điều kiện thuận lợi cho niêm mạc khi đang trong quá trình phục hồi.
Lưu ý: bất kỳ sản phẩm hỗ trợ nào cũng chỉ mang tính bổ trợ — nếu bạn có viêm loét nặng, nhiễm H. pylori, hoặc đang xuất huyết, cần điều trị y tế chuyên sâu trước. Trước khi dùng IBS Tuệ Tĩnh (hoặc bất kỳ thực phẩm chức năng nào), hãy thông báo với bác sĩ — đặc biệt nếu bạn đang dùng thuốc chống đông, NSAIDs hoặc có bệnh nền.
Liên hệ ngay tổng đài miễn cước 1800 2295 hoặc truy cập website để đặt hàng ngay nhé!
