Trào ngược dạ dày thực quản là tình trạng không còn xa lạ trong cuộc sống hiện đại. Áp lực công việc, ăn uống thất thường, lạm dụng chất kích thích… đều có thể là nguyên nhân khiến nhiều người phải đối mặt với những cơn ợ nóng, đau tức ngực và khó chịu kéo dài.
Vậy, trào ngược dạ dày thực quản là gì? Làm sao để nhận biết sớm và can thiệp đúng cách? Hãy cùng PGS.TS.BS. TTUT.Nguyễn Quang Duật – UV Thường vụ BCH Hội Khoa học Tiêu hóa Việt Nam, nguyên Trưởng Khoa Tiêu hóa BVQY 103 – cố vấn chuyên môn của Dược phẩm Tuệ Tĩnh tìm hiểu trong bài viết sau.
Trào ngược dạ dày thực quản là gì?
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD – Gastroesophageal Reflux Disease) là tình trạng axit hoặc dịch tiêu hóa trong dạ dày bị trào ngược lên thực quản. Thực quản là ống dẫn thức ăn nối từ miệng xuống dạ dày, vốn không được thiết kế để tiếp xúc thường xuyên với axit. Do đó, hiện tượng trào ngược kéo dài sẽ gây kích ứng, viêm và tổn thương vùng niêm mạc thực quản.
Nguyên nhân thường gặp:
- Van tâm vị yếu: Cơ vòng thực quản dưới (van tâm vị) đóng mở không đúng cách khiến axit trào lên.
- Ăn uống thiếu điều độ: Ăn quá no, ăn sát giờ ngủ, lạm dụng thức ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng, rượu bia…
- Căng thẳng kéo dài: Stress ảnh hưởng đến nhu động ruột và tăng tiết axit dạ dày.
- Thừa cân – béo phì: Làm tăng áp lực lên dạ dày và thực quản.
- Mang thai: Sự thay đổi nội tiết và áp lực từ thai nhi có thể gây trào ngược.
Dấu hiệu nhận biết sớm trào ngược dạ dày thực quản
Một trong những thách thức của bệnh lý này là triệu chứng dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề về tim mạch, hô hấp hoặc đơn thuần là rối loạn tiêu hóa. Dưới đây là những dấu hiệu thường gặp, bạn nên lưu ý:
Ợ nóng, nóng rát vùng ngực
- Cảm giác nóng rát lan từ thượng vị lên ngực, thậm chí lên họng, thường xuất hiện sau khi ăn hoặc nằm xuống. Đây là dấu hiệu điển hình nhất của trào ngược dạ dày.
Ợ hơi, ợ chua liên tục
- Ợ hơi có thể không mùi hoặc kèm vị chua, đắng. Nếu tình trạng này lặp đi lặp lại sau ăn, đó là dấu hiệu cảnh báo axit đang bị đẩy ngược lên thực quản.
Cảm giác khó nuốt, vướng ở cổ họng
- Niêm mạc thực quản bị tổn thương dẫn đến phù nề, hẹp nhẹ làm nuốt khó hoặc cảm giác vướng, nghẹn khi ăn.
Ho khan kéo dài, khàn giọng
- Axit trào ngược lên họng có thể kích thích thanh quản, gây ho dai dẳng, đặc biệt về đêm, buổi sáng sớm. Người bệnh cũng có thể thấy khàn giọng, đau rát họng mà không phải do viêm họng thông thường.
Đau tức ngực
- Đôi khi, người bệnh cảm thấy đau vùng ngực trái, giống triệu chứng của bệnh tim mạch. Tuy nhiên, cơn đau thường xuất hiện sau bữa ăn hoặc khi nằm xuống, liên quan đến tiêu hóa nhiều hơn.
Buồn nôn, nôn
- Nếu axit trào ngược nhiều, có thể gây buồn nôn hoặc nôn, nhất là sau khi ăn no hoặc thay đổi tư thế đột ngột.
Biến chứng nếu không điều trị kịp thời
Trào ngược dạ dày thực quản không chỉ gây khó chịu, mà nếu kéo dài còn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như:
- Viêm loét thực quản
- Hẹp thực quản do mô sẹo khiến việc nuốt thức ăn trở nên khó khăn hơn
- Barrett thực quản – tổn thương tiền ung thư ở niêm mạc thực quản
- Viêm thanh quản, viêm họng mạn, hen suyễn kích phát
- Suy dinh dưỡng, sút cân, rối loạn giấc ngủ
Việc chủ quan với những dấu hiệu ban đầu có thể khiến bệnh âm thầm tiến triển và khó kiểm soát hơn.
Khi nào bạn nên đi khám bác sĩ?
Bạn nên gặp bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa nếu gặp một trong các tình trạng sau:
- Triệu chứng ợ nóng, ợ chua xuất hiện liên tục trong hơn 2 tuần
- Có cảm giác nuốt nghẹn, nuốt đau
- Đau ngực nhưng không xác định rõ nguyên nhân
- Ho kéo dài không rõ nguyên nhân, đặc biệt về đêm
- Buồn nôn/nôn thường xuyên, sút cân không rõ lý do
- Nội soi dạ dày – thực quản là phương pháp chẩn đoán chính xác giúp phát hiện tổn thương niêm mạc và loại trừ các bệnh lý nghiêm trọng khác.
Biện pháp cải thiện và phòng ngừa hiệu quả
Điều trị trào ngược dạ dày không chỉ dựa vào thuốc mà còn cần thay đổi lối sống và thói quen ăn uống:
Thay đổi lối sống:
- Không nằm ngay sau khi ăn, nên kê cao gối khi ngủ
- Ăn chậm, nhai kỹ, chia nhỏ bữa ăn
- Giảm cân nếu thừa cân
- Kiểm soát căng thẳng, ngủ đủ giấc
Điều chỉnh chế độ ăn:
- Tránh: Cà phê, bia rượu, nước có ga, đồ chiên rán, cay nóng, socola, bạc hà
- Ưu tiên: Cháo, súp, rau xanh, hoa quả ít axit (chuối, đu đủ…), sữa ít béo
- Uống đủ nước, tránh uống quá nhiều nước trong bữa ăn
Sử dụng thuốc (theo chỉ định bác sĩ):
- Thuốc ức chế tiết axit (nhóm PPI)
- Thuốc trung hòa axit
- Thuốc bảo vệ niêm mạc thực quản
Trào ngược dạ dày thực quản là bệnh lý phổ biến nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát được nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Nếu bạn thường xuyên gặp các triệu chứng như ợ nóng, ợ chua, đau tức ngực… đừng chủ quan. Hãy lắng nghe cơ thể và đến cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.
Trong bối cảnh các bệnh tiêu hóa ngày càng phổ biến, IBS Tuệ Tĩnh là lựa chọn thông minh dành cho những ai muốn bảo vệ sức khỏe đường ruột từ gốc rễ.
Chọn IBS Tuệ Tĩnh là bạn đang chọn một giải pháp toàn diện: an toàn, hiệu quả, tự nhiên và phù hợp với cơ địa người Việt, đặc biệt cho người mắc IBS và viêm đại tràng.
IBS Tuệ Tĩnh giúp cải thiện sức khỏe đường ruột một cách tự nhiên, không gây áp lực lên gan, thận. Sau một thời gian sử dụng đều đặn, người bệnh cảm nhận rõ sự nhẹ nhõm ở bụng và tăng cảm giác thèm ăn.
Không chứa corticoid, không chất bảo quản độc hại, IBS Tuệ Tĩnh đáp ứng xu hướng chăm sóc sức khỏe bền vững bằng sản phẩm tự nhiên và an toàn tuyệt đối.
Liên hệ ngay tổng đài miễn cước 1800 2295 hoặc truy cập website để đặt hàng ngay nhé!
