Corticoid: Thần dược hay con dao hai lưỡi khi dùng kéo dài?

Trong y học hiện đại, corticoid được ví như “thần dược” bởi tác dụng kháng viêm mạnh mẽ, nhanh chóng giảm triệu chứng cho người bệnh. Tuy nhiên, nếu dùng không đúng liều, sai cách hoặc kéo dài, corticoid lại trở thành “con dao hai lưỡi”, gây ra hàng loạt tác dụng phụ nguy hiểm – đặc biệt với hệ tiêu hóa, nội tiết, xương khớp và miễn dịch.

Cùng tìm hiểu rõ trong bài viết dưới đây với sự cố vấn của TS Dược Bùi Thị Bình – Trưởng Khoa Dược Trường Đại học Y Dược Thái Bình – cố vấn chuyên môn của Dược phẩm Tuệ Tĩnh!

• Probiotic và prebiotic: Khác nhau như thế nào? Đừng nhầm lẫn!

• Rối loạn tiêu hóa: Những biểu hiện thường gặp nhiều người hay bỏ qua

• 5 giải pháp giúp bảo vệ đường ruột khi dùng kháng sinh kéo dài

Corticoid là gì? Tại sao lại được gọi là “thần dược”?

Corticoid là tên gọi chung của nhóm hormone steroid được tổng hợp tương tự như hormone vỏ thượng thận tự nhiên trong cơ thể. Nhóm thuốc này gồm nhiều hoạt chất phổ biến như: prednisolone, dexamethasone, methylprednisolone, hydrocortisone…

📌 Corticoid thường được chỉ định để:

• Giảm viêm trong các bệnh như: hen suyễn, viêm khớp, lupus, viêm ruột, viêm da…
• Ức chế miễn dịch sau ghép tạng
• Hỗ trợ điều trị dị ứng, phản vệ, sốc phản vệ
• Kiểm soát bệnh mạn tính như viêm đại tràng, bệnh tự miễn
• Với tác dụng kháng viêm cực mạnh, corticoid giúp người bệnh cải thiện triệu chứng nhanh chóng, cảm giác gần như “hết bệnh” chỉ sau vài liều dùng.

Dùng corticoid kéo dài – Hậu quả không ngờ đến

Mặc dù mang lại hiệu quả tức thời, corticoid nếu dùng dài ngày, không theo chỉ định chặt chẽ của bác sĩ sẽ gây ra loạt tác dụng phụ nặng nề:

Ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa

• Viêm loét dạ dày – tá tràng: Corticoid làm tăng tiết acid dịch vị và ức chế hàng rào bảo vệ niêm mạc, gây viêm loét, thậm chí xuất huyết tiêu hóa.
• Rối loạn nhu động ruột: Có thể gây táo bón, tiêu chảy kéo dài, đầy bụng – nhất là ở người có nền tảng viêm đại tràng hoặc hội chứng ruột kích thích (IBS).
• Mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột: Corticoid làm giảm lợi khuẩn, tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển, dẫn đến khó tiêu, rối loạn hấp thu.

Suy giảm miễn dịch – Dễ nhiễm trùng

Corticoid làm ức chế miễn dịch nên người dùng kéo dài dễ bị:

• Nhiễm trùng da, nấm miệng, viêm phổi
• Chậm lành vết thương, dễ bội nhiễm
• Tăng nguy cơ mắc cúm, viêm họng, zona, lao ẩn…

Loãng xương, hoại tử xương

• Corticoid làm giảm hấp thu canxi và phá hủy cấu trúc xương.
• Dùng kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, gãy xương, hoại tử chỏm xương đùi.
• Người trẻ vẫn có thể gặp biến chứng này nếu dùng liều cao trong thời gian ngắn.

Rối loạn nội tiết – Hội chứng Cushing do thuốc

Biểu hiện điển hình:

• Mặt tròn, đỏ (mặt trăng), tích mỡ ở cổ, lưng
• Tăng cân nhanh, rạn da, yếu cơ, teo cơ tay chân
• Tăng huyết áp, tăng đường huyết (gây đái tháo đường thứ phát)

Suy tuyến thượng thận khi ngưng thuốc đột ngột

• Khi dùng corticoid kéo dài, tuyến thượng thận “ngủ quên” do bị ức chế sản xuất hormone tự nhiên. Nếu dừng thuốc đột ngột, cơ thể không kịp thích nghi, dễ gây suy thượng thận cấp – một tình trạng nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng.

Nhận biết sớm dấu hiệu tác dụng phụ của corticoid

Khi đang dùng corticoid, bạn nên cảnh giác và theo dõi các dấu hiệu sau để phát hiện sớm tác dụng phụ:

• Đau bụng, chướng bụng, ợ nóng, tiêu chảy kéo dài
• Da mỏng, dễ bầm tím, rạn da
• Mặt tròn bất thường, tăng cân nhanh
• Mệt mỏi, yếu cơ, đau xương khớp
• Thường xuyên nhiễm trùng, sốt nhẹ kéo dài
• Cảm giác chóng mặt, buồn nôn, đặc biệt sau khi ngưng thuốc đột ngột

Làm sao sử dụng corticoid an toàn, hiệu quả?

✅ Những nguyên tắc cần nhớ:

• Chỉ dùng khi có chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không tự mua uống hoặc bôi ngoài da kéo dài
• Không dừng thuốc đột ngột sau thời gian dài sử dụng
• Dùng liều thấp nhất có hiệu quả, trong thời gian ngắn nhất có thể
• Kết hợp bảo vệ dạ dày, tiêu hóa và xương khớp trong quá trình điều trị
• Bổ sung lợi khuẩn và dưỡng chất bảo vệ đường ruột để phòng ngừa rối loạn tiêu hóa

Hỗ trợ bảo vệ tiêu hóa khi dùng corticoid bằng giải pháp từ thảo dược

Trong quá trình điều trị dài ngày với corticoid – đặc biệt ở những người có cơ địa tiêu hóa yếu, viêm đại tràng hoặc hội chứng ruột kích thích – việc bổ sung lợi khuẩn và tăng cường khả năng tự điều hòa nhu động ruột là rất quan trọng.

Một trong những lựa chọn an toàn, hiệu quả, được đánh giá cao hiện nay là sản phẩm IBS Tuệ Tĩnh.

🌿 IBS Tuệ Tĩnh – Giải pháp hỗ trợ đường ruột khỏe mạnh khi dùng corticoid

Chứa lợi khuẩn sống Lactobacillus plantarum: Giúp tái tạo hệ vi sinh có lợi, ổn định tiêu hóa

Kết hợp các dược liệu quý trong Đông y như Bạch truật, Cam thảo, Hoàng liên… giúp giảm đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy, táo bón

Hỗ trợ phục hồi niêm mạc ruột, giảm viêm, đặc biệt phù hợp cho người đang điều trị IBS, viêm đại tràng hoặc đang dùng corticoid, kháng sinh dài ngày

Sản phẩm do Dược phẩm Tuệ Tĩnh nghiên cứu và phát triển, đảm bảo an toàn, không gây nhờn thuốc

Corticoid – dù được ví như “thần dược” – vẫn luôn là con dao hai lưỡi. Khi sử dụng đúng cách, thuốc mang lại hiệu quả điều trị tuyệt vời. Nhưng nếu lạm dụng hoặc dùng kéo dài không kiểm soát, hậu quả có thể rất nặng nề.

Vì vậy, hãy luôn thận trọng khi dùng corticoid và chủ động bảo vệ hệ tiêu hóa cũng như

sức khỏe toàn thân trong quá trình điều trị. Sử dụng các sản phẩm hỗ trợ như IBS Tuệ Tĩnh là một cách thông minh giúp bạn đồng hành an toàn với corticoid mà không lo rối loạn tiêu hóa, rối loạn miễn dịch.

👉 Bạn đang điều trị bằng corticoid hoặc gặp vấn đề tiêu hóa kéo dài? Đừng ngần ngại để lại câu hỏi – tôi sẽ hỗ trợ bạn kịp thời!