“Hay ốm vặt” — tức là bạn liên tục bị cảm, viêm họng, viêm xoang, tiêu chảy nhẹ, hoặc cảm lạnh lặp lại hơn mức bình thường — không chỉ khó chịu mà còn ảnh hưởng công việc, học tập và tinh thần.
Bài viết dưới đây sẽ giải thích nguyên nhân thường gặp liên quan đến hệ miễn dịch yếu, mô tả cơ chế, dấu hiệu cảnh báo, và đưa ra các bước thực tế bạn có thể áp dụng ngay.
-
Khi yếu tố bảo vệ bị phá vỡ: Nguy cơ viêm loét, xuất huyết và ung thư dạ dày
-
Ăn healthy có giúp phòng ngừa hội chứng ruột kích thích (IBS)?
Hệ miễn dịch hoạt động thế nào (nhìn nhanh để hiểu nguyên nhân)
Hệ miễn dịch gồm hai “tầng” chính: miễn dịch bẩm sinh (tuyến đầu — da, niêm mạc, đại thực bào, bạch cầu trung tính) và miễn dịch thích nghi (sản xuất kháng thể, tế bào T nhớ). Khi một trong các thành phần này hoạt động kém — hoặc hàng rào niêm mạc (ví dụ niêm mạc mũi, ruột) bị suy yếu — cơ thể dễ bị xâm nhập bởi vi khuẩn, virus, nấm. Vaccines/miễn dịch chủ động là ví dụ hệ miễn dịch học cách “nhớ” mầm bệnh.
Những nguyên nhân phổ biến khiến bạn hay ốm vặt (và cơ chế ngắn gọn)
Tiếp xúc nhiều với mầm bệnh — làm việc trong môi trường đông người, có trẻ nhỏ (mầm bệnh trong trường mẫu giáo rất dễ lây) khiến bạn “bị thử thách” thường xuyên.
Thiếu ngủ & stress kéo dài — giấc ngủ kém và stress mãn tính làm rối hormone (cortisol), giảm số lượng và hoạt tính tế bào miễn dịch. Kết quả: đáp ứng miễn dịch yếu hơn.
Dinh dưỡng không đầy đủ (thiếu vitamin/mineral, protein) — đặc biệt vitamin D, kẽm (zinc) và thiếu protein ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng tế bào miễn dịch. Người thiếu dinh dưỡng dễ nhiễm trùng hơn.
Rối loạn hệ vi sinh đường ruột (dysbiosis) — ruột là “đại bản doanh” của hệ miễn dịch tại đường tiêu hóa; mất cân bằng vi khuẩn có lợi làm suy giảm hàng rào miễn dịch niêm mạc.
Thuốc và bệnh nền — corticoid, thuốc ức chế miễn dịch, hóa trị, đái tháo đường, suy thận, … đều làm suy giảm miễn dịch thứ phát.
Tuổi tác — càng lớn tuổi, năng lực tạo tế bào miễn dịch giảm (immunosenescence), dễ bị nhiễm hơn.
Thiếu tiêm chủng phù hợp — nhiều bệnh có vaccine phòng được; không cập nhật vaccine tăng nguy cơ mắc bệnh lặp lại.
Dấu hiệu “đỏ” — khi nào bạn nên đi khám bác sĩ?
Nhiều lần ốm vặt là bình thường nhưng có dấu hiệu cảnh báo cần khám hoặc làm xét nghiệm chuyên sâu:
- Nhiễm trùng lặp lại nhiều lần trong 1 năm (ví dụ: >3–4 đợt viêm xoang/nhiều đợt viêm tai, >2 viêm phổi).Nhiễm trùng kéo dài, cần nhiều đợt kháng sinh hoặc cần nhập viện.
- Nhiễm trùng “lạ” (ví dụ nhiễm nấm miệng dai dẳng, nhiễm trùng cơ quan để sâu) hoặc chậm phát triển ở trẻ em.
- Nếu thấy những dấu hiệu này, nên đến bác sĩ để được hỏi chi tiết tiền sử nhiễm trùng, làm các xét nghiệm cơ bản (máu, Ig — kháng thể, test chức năng miễn dịch) và được tư vấn chuyên khoa nếu cần.
Những bước thực tế, evidence-based để giảm “ốm vặt” — áp dụng hàng ngày
Dưới đây là những biện pháp có cơ sở khoa học, dễ thực hiện, giúp cải thiện đề kháng:
Thói quen sinh hoạt (cơ bản nhưng hiệu quả)
- Ngủ đủ 7–9 giờ; ưu tiên giấc sâu.
- Quản lý stress: thiền, hít thở, tập thói quen giảm căng thẳng.
- Vận động vừa phải (ít nhất 150 phút/tuần cường độ vừa phải).
- Hạn chế hút thuốc, uống rượu quá độ.
Dinh dưỡng thực tế
- Ăn đủ protein, rau củ quả đa dạng, trái cây chứa vitamin C, ngũ cốc nguyên hạt.
- Kiểm soát trọng lượng: béo phì liên quan viêm mạn và giảm đáp ứng miễn dịch.
- Kiểm tra và bổ sung khi thiếu: vitamin D (theo xét nghiệm/khuyến cáo bác sĩ) và kẽm nếu có thiếu — cả hai liên quan chức năng miễn dịch, nhưng không nên tự uống đại trà quá liều.
Chăm sóc đường tiêu hóa & probiotics:
Duy trì cân bằng vi sinh (ăn thực phẩm lên men như sữa chua, dưa cải, kimchi nếu phù hợp).
Nghiên cứu tổng hợp cho thấy probiotics có thể giảm tần suất và/hoặc rút ngắn thời gian một số nhiễm trùng đường hô hấp trên ở người khỏe mạnh, nhưng hiệu quả tùy thuộc chủng và đối tượng; cần chọn sản phẩm có bằng chứng và hỏi ý kiến chuyên gia nếu suy giảm miễn dịch nặng.
Tiêm chủng & vệ sinh
Cập nhật vaccine theo khuyến cáo (cúm hàng năm, vaccine phòng phế cầu ở nhóm nguy cơ, …).
Rửa tay đúng cách, giữ vệ sinh cá nhân, tránh tiếp xúc khi có dịch.
Lưu ý khi dùng thực phẩm chức năng / bổ sung
Một số chất (vitamin D, kẽm) có lợi nếu có bằng chứng thiếu; uống không đúng liều hoặc quá liều có thể gây hại (ví dụ quá nhiều kẽm cản trở hấp thu đồng). Luôn hỏi bác sĩ trước khi bắt đầu bổ sung dài hạn.
Kế hoạch hành động 4 bước
- Ghi nhật ký: số lần ốm trong 12 tháng, thời gian kéo dài, loại nhiễm trùng.
- Áp dụng ngay: ngủ đủ + quản lý stress + ăn đa dạng + vận động.
- Kiểm tra cơ bản: xét nghiệm vitamin D/kẽm nếu nghi ngờ thiếu; cập nhật vaccine.
- Khám BS nếu có nhiễm trùng tái phát nhiều lần hoặc dấu hiệu “đỏ”.
IBS Tuệ Tĩnh là sản phẩm được thiết kế để hỗ trợ cân bằng hệ tiêu hóa — một khía cạnh quan trọng của “hàng rào” miễn dịch tại ruột. Khi đường ruột ổn (niêm mạc khỏe, vi sinh có lợi cân bằng), đó là điều kiện thuận lợi để hệ miễn dịch làm việc hiệu quả hơn tại hàng rào niêm mạc. Nếu bạn muốn hỗ trợ tiêu hóa song hành với thay đổi lối sống (ăn uống, ngủ, vận động), IBS Tuệ Tĩnh có thể là lựa chọn để cân nhắc. Luôn đọc hướng dẫn sử dụng, kiểm tra thành phần, và tham khảo ý kiến chuyên gia y tế nếu bạn đang dùng thuốc ức chế miễn dịch hoặc có bệnh nền.
Liên hệ ngay tổng đài miễn cước 1800 2295 hoặc truy cập website để đặt hàng ngay nhé!
