Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một rối loạn chức năng tiêu hóa mãn tính, gây ra các triệu chứng khó chịu như đau bụng, đầy hơi, táo bón, tiêu chảy hoặc xen kẽ cả hai. Mặc dù IBS không gây tổn thương thực thể đến ruột, nhưng lại ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Một trong những yếu tố quan trọng giúp kiểm soát IBS chính là chế độ ăn uống. Trong đó, thực phẩm lên men – vốn nổi tiếng tốt cho tiêu hóa – lại là một chủ đề gây tranh cãi. Vậy, thực phẩm lên men có thực sự tốt cho người mắc IBS? Hay cần cẩn trọng khi sử dụng? Tìm hiểu trong bài viết dưới đây cùng PGS.TS.BS. TTUT.Nguyễn Quang Duật – Trưởng khoa tiêu hóa của Bệnh viện Quân Y 103- cố vấn chuyên môn của Công ty Dược phẩm Tuệ Tĩnh.
-
Hội chứng ruột kích thích có tự chữa khỏi tại nhà được không?
-
Rối loạn đại tiện – dấu hiệu cảnh báo hội chứng ruột kích thích
Thực phẩm lên men là gì?
Thực phẩm lên men là những loại thực phẩm được chế biến thông qua quá trình chuyển hóa của vi sinh vật (chủ yếu là vi khuẩn và nấm men). Trong quá trình này, đường và tinh bột trong thực phẩm bị phân giải, tạo ra các hợp chất có lợi như axit lactic, enzyme tiêu hóa, và đặc biệt là probiotics – các vi khuẩn có lợi cho đường ruột.
Một số ví dụ điển hình về thực phẩm lên men gồm:
- Sữa chua
- Kim chi, dưa cải muối chua
- Natto (đậu nành lên men)
- Kombucha (trà lên men)
- Miso, tương lên men, kefir
Lợi ích của thực phẩm lên men với hệ tiêu hóa
Nhiều nghiên cứu cho thấy thực phẩm lên men mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe đường ruột:
- Cung cấp men vi sinh (probiotics): Giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, cải thiện khả năng tiêu hóa, tăng cường miễn dịch tại chỗ.
- Hỗ trợ giảm viêm ruột: Một số chủng probiotic có thể làm giảm tình trạng viêm nhẹ trong niêm mạc ruột.
- Cải thiện nhu động ruột: Thực phẩm lên men giúp cải thiện tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy nhờ vào tác động lên hệ vi sinh và hệ thần kinh ruột.
- Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa rằng tất cả người mắc IBS đều phù hợp với thực phẩm lên men.
Thực phẩm lên men – Con dao hai lưỡi với người mắc IBS
Vấn đề FODMAPs trong thực phẩm lên men
Một số thực phẩm lên men như dưa cải, kim chi, kefir hoặc sữa chua có thể chứa hàm lượng FODMAPs cao – nhóm các carbohydrate khó tiêu, thường gây đầy hơi, chướng bụng và rối loạn tiêu hóa ở người bị IBS.
FODMAPs dễ bị lên men trong ruột, sinh khí và gây ra các triệu chứng đặc trưng của IBS như:
- Đầy hơi, chướng bụng
- Tiêu chảy hoặc táo bón
- Co thắt ruột
Vì thế, với người bị IBS (đặc biệt là nhóm IBS-D – tiêu chảy chiếm ưu thế), việc tiêu thụ nhiều thực phẩm lên men có thể kích thích ruột và làm trầm trọng thêm triệu chứng.
Các phản ứng không mong muốn khi dùng sai loại
- Sữa chua có đường, hương liệu: Thường gây đầy hơi do lactose hoặc chất tạo ngọt nhân tạo.
- Kim chi quá cay hoặc quá mặn: Có thể kích ứng niêm mạc ruột.
- Dưa muối chưa đạt chuẩn: Có thể chứa vi khuẩn có hại nếu lên men không đúng cách.
Người bị IBS có nên ăn thực phẩm lên men?
Câu trả lời là: Có – nhưng cần chọn lọc và theo dõi phản ứng cơ thể.
Hướng dẫn sử dụng an toàn cho người mắc IBS:
| Nguyên tắc | Giải thích |
| Bắt đầu với lượng nhỏ | Cho phép cơ thể làm quen dần, tránh phản ứng quá mức |
| Ưu tiên sản phẩm ít FODMAPs | Như sữa chua không đường lactose, kim chi ít tỏi, kefir ít đường |
| Tránh sản phẩm chưa tiệt trùng hoặc lên men sai cách | Đảm bảo vệ sinh và an toàn thực phẩm |
| Ghi nhật ký ăn uống | Theo dõi thực phẩm nào gây khó chịu để loại bỏ sớm |
| Tham khảo bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng | Nếu triệu chứng IBS nặng hoặc khó kiểm soát |
Một số thực phẩm lên men gợi ý phù hợp cho người IBS
Sữa chua không đường – không lactose
- Giàu probiotics, dễ tiêu, giúp ổn định vi sinh ruột.
Miso (tương đậu nành lên men)
- Chứa enzyme và probiotics nhẹ nhàng, ít gây kích ứng.
Kim chi tự làm – giảm tỏi, ớt, hành
- Nếu làm tại nhà và kiểm soát nguyên liệu, kim chi có thể phù hợp với một số người IBS.
Kefir làm từ nước (thay vì sữa)
- Kết hợp probiotic và ít lactose hơn, phù hợp cho người nhạy cảm.
Chìa khóa nằm ở sự cá nhân hóa
Không có câu trả lời “đúng cho tất cả” khi nói đến thực phẩm lên men và hội chứng ruột kích thích. Đối với người này, sữa chua có thể là “cứu tinh”, nhưng với người khác lại là “thủ phạm”.
Vì vậy, nếu bạn đang sống chung với IBS, hãy lắng nghe cơ thể mình, bắt đầu từ những thay đổi nhỏ trong chế độ ăn, chọn loại thực phẩm lên men phù hợp, và tránh xa các yếu tố dễ kích ứng ruột.
Bên cạnh việc lựa chọn thực phẩm phù hợp, nhiều người mắc hội chứng ruột kích thích đã tìm đến các giải pháp hỗ trợ từ thảo dược thiên nhiên nhằm cải thiện triệu chứng an toàn và bền vững. Trong số đó, IBS Tuệ Tĩnh là một sản phẩm được nghiên cứu và phát triển dựa trên y học cổ truyền kết hợp hiện đại, hỗ trợ hiệu quả cho người gặp rối loạn tiêu hóa mãn tính như IBS.
Cảm nhận của khách hàng sau khi sử dụng sản phẩm IBS Tuệ Tĩnh
IBS Tuệ Tĩnh chứa các thành phần như:
Bạch truật, cam thảo, mộc hương – Giúp điều hòa nhu động ruột, giảm tiêu chảy, táo bón và đau bụng.
Hoàng liên, trần bì – Tác dụng kháng khuẩn nhẹ, hỗ trợ làm dịu niêm mạc ruột.
Một số vị thuốc kiện tỳ, an thần – Giúp giảm căng thẳng, một trong những yếu tố thúc đẩy triệu chứng IBS.
Sản phẩm phù hợp sử dụng lâu dài, không gây lệ thuộc, đặc biệt hữu ích với người đã thử nhiều phương pháp nhưng chưa kiểm soát được triệu chứng hiệu quả.
👉 Lưu ý: Sử dụng sản phẩm cần kết hợp cùng chế độ ăn uống phù hợp và tham khảo ý kiến chuyên gia khi cần.
Liên hệ hotline 1800 2295 hoặc truy cập website để biết thêm thông tin chi tiết!
