Thủng ruột là một tình trạng ngoại khoa cấp cứu nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo, đặc biệt là khi bệnh diễn tiến âm thầm.
Vậy thủng ruột là gì? Vì sao xảy ra? Và làm thế nào để xử lý đúng cách khi gặp tình huống này? Hãy cùng PGS.TS.BS. TTUT.Nguyễn Quang Duật– Trưởng khoa tiêu hóa của Bệnh viện Quân Y 103- cố vấn chuyên môn của Công ty Dược phẩm Tuệ Tĩnh tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.
-
Chia nhỏ bữa ăn trong ngày: Bí quyết đơn giản, hệ tiêu hóa êm
-
Nhiệt miệng dai dẳng? Đừng quên kiểm tra đường ruột của bạn!
-
Vừa đi xong lại muốn đi tiếp: Cảnh báo bất thường trong hệ tiêu hóa
Thủng ruột là gì?
Thủng ruột là tình trạng một đoạn của ống tiêu hóa (từ dạ dày đến đại tràng) bị rách hoặc vỡ, khiến dịch tiêu hóa, vi khuẩn, phân… tràn vào ổ bụng, gây viêm phúc mạc, nhiễm trùng ổ bụng – những biến chứng cực kỳ nguy hiểm.
Tùy vào vị trí và mức độ tổn thương, thủng ruột có thể chia thành:
- Thủng ruột non
- Thủng ruột già (đại tràng)
- Thủng do loét dạ dày – tá tràng lan xuống ruột
Nguyên nhân gây thủng ruột thường gặp
Thủng ruột không tự nhiên xảy ra. Thông thường, nó là biến chứng của một hoặc nhiều bệnh lý tiềm ẩn, bao gồm:
Viêm loét tiêu hóa kéo dài
- Viêm loét dạ dày – tá tràng, viêm ruột do vi khuẩn… có thể khiến lớp niêm mạc và thành ruột bị tổn thương, dẫn đến thủng.
- Người dùng thuốc kháng viêm NSAIDs (ibuprofen, diclofenac…) dài ngày có nguy cơ cao.
Viêm ruột thừa không điều trị
- Ruột thừa viêm mủ nếu không được mổ sớm có thể vỡ ra, gây thủng và nhiễm trùng ổ bụng.
Viêm túi thừa đại tràng
- Một tình trạng thường gặp ở người lớn tuổi, nếu túi thừa bị viêm, hoại tử sẽ dẫn đến thủng ruột.
Bệnh lý như Crohn, viêm loét đại tràng, ung thư đại tràng
- Những bệnh mạn tính gây viêm và loét kéo dài, làm suy yếu thành ruột.
Chấn thương bụng hoặc tai biến sau phẫu thuật tiêu hóa
- Thủng ruột có thể xảy ra sau tai nạn giao thông, vết thương xuyên bụng, hoặc tai biến trong quá trình nội soi, phẫu thuật.
Dấu hiệu nhận biết sớm thủng ruột
Thủng ruột thường khởi phát đột ngột, dữ dội nhưng dễ bị nhầm với các cơn đau bụng thông thường nếu không cảnh giác. Dưới đây là các triệu chứng cảnh báo quan trọng:
Đau bụng đột ngột và dữ dội
- Cơn đau bắt đầu âm ỉ, sau đó bùng phát mạnh, thường lan khắp ổ bụng.
- Bệnh nhân thường co người, không dám cử động, vì chỉ cần thay đổi tư thế là đau tăng lên.
Chướng bụng, bí trung – đại tiện
- Sau vài giờ, bụng căng cứng, không xì hơi hay đi ngoài được do liệt ruột cơ năng.
Sốt, buồn nôn, nôn liên tục
- Thường là biểu hiện của nhiễm trùng đang tiến triển trong ổ bụng.
Có dấu hiệu nhiễm trùng máu: mạch nhanh, huyết áp tụt
- Nếu không được xử trí sớm, vi khuẩn từ ổ bụng sẽ xâm nhập máu gây sốc nhiễm trùng.
Người bệnh có tiền sử bệnh tiêu hóa, dùng thuốc giảm đau dài ngày
- Đây là nhóm nguy cơ cao, cần đặc biệt chú ý nếu có biểu hiện đau bụng bất thường.
Cách xử trí kịp thời khi nghi ngờ thủng ruột
Thủng ruột là một tình huống cấp cứu y tế khẩn cấp. Ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ, tuyệt đối không tự điều trị tại nhà, mà cần đưa người bệnh đến bệnh viện ngay lập tức.
Không nên:
Tự ý uống thuốc giảm đau hoặc thuốc cầm tiêu chảy.
Ăn uống bất kỳ thứ gì (kể cả nước), vì có thể gây trầm trọng thêm tình trạng viêm.
Nên:
- Đưa người bệnh đến cơ sở y tế có khoa ngoại tiêu hóa.
- Khai báo rõ tiền sử bệnh lý, thuốc đã sử dụng, thời điểm bắt đầu đau.
Chẩn đoán tại bệnh viện:
- Chụp X-quang bụng không chuẩn bị: phát hiện hơi tự do trong ổ bụng.
- Siêu âm ổ bụng, chụp CT: đánh giá mức độ tổn thương, vị trí thủng.
Điều trị:
- Phẫu thuật khẩn cấp là phương pháp bắt buộc: vá lại chỗ thủng, cắt bỏ đoạn ruột bị hoại tử nếu cần.
- Kết hợp kháng sinh mạnh, truyền dịch, chống sốc.
Phòng ngừa nguy cơ thủng ruột như thế nào?
Dù thủng ruột có thể xảy ra đột ngột, nhưng phần lớn trường hợp đều có nguyên nhân nền có thể kiểm soát được. Dưới đây là một số biện pháp phòng tránh:
Điều trị sớm và triệt để các bệnh lý tiêu hóa mạn tính
- Như viêm loét dạ dày – tá tràng, viêm ruột, viêm đại tràng mạn.
Hạn chế dùng thuốc giảm đau, kháng viêm dài ngày
- Nếu bắt buộc phải dùng, nên phối hợp với thuốc bảo vệ niêm mạc ruột và theo dõi chặt chẽ.
Tái khám định kỳ nếu có bệnh nền tiêu hóa
- Giúp phát hiện sớm nguy cơ loét sâu, mỏng thành ruột hoặc u ác tính.
Chế độ ăn uống lành mạnh
- Tránh rượu bia, thuốc lá, thức ăn quá cay, nhiều dầu mỡ – những yếu tố gây viêm loét mạn tính.
Thủng ruột là biến chứng nguy hiểm và có thể tử vong nếu chậm trễ điều trị. Tuy nhiên, nếu nhận biết sớm các dấu hiệu và xử trí kịp thời, người bệnh có cơ hội hồi phục tốt. Việc chủ động phòng ngừa, quản lý bệnh nền và không chủ quan với các cơn đau bụng dữ dội là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa và cả tính mạng của chính bạn.
Nếu bạn hoặc người thân có biểu hiện đau bụng dữ dội, đừng tự đoán bệnh – hãy đến cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra kịp thời. Mỗi phút chậm trễ có thể phải trả giá bằng tính mạng!
Giải pháp hỗ trợ phòng ngừa biến chứng tiêu hóa từ sớm
Như đã chia sẻ, thủng ruột là biến chứng nghiêm trọng, nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu bạn chủ động kiểm soát tốt các bệnh lý đường ruột nền, đặc biệt là viêm đại tràng co thắt (IBS), viêm đại tràng mạn, viêm ruột.
Để hỗ trợ ổn định hệ tiêu hóa và giảm nguy cơ tái viêm, nhiều người bệnh đang tin tưởng sử dụng sản phẩm hỗ trợ từ thảo dược – IBS Tuệ Tĩnh.
IBS Tuệ Tĩnh là sản phẩm kết hợp giữa các vị thuốc Y học cổ truyền như Bạch truật, Cam thảo, Mộc hương, Hoàng liên…, có tác dụng:
- Giảm đau bụng, chướng bụng, rối loạn đại tiện
- Hỗ trợ làm lành niêm mạc ruột, giảm viêm
- Tăng cường chức năng tiêu hóa, ngăn ngừa tái phát
Việc sử dụng sản phẩm phù hợp ngay từ giai đoạn sớm có thể giúp ổn định tình trạng viêm, giảm nguy cơ tiến triển thành các biến chứng nguy hiểm như loét sâu, thủng ruột hay nhiễm trùng ổ bụng.
Lưu ý: Sản phẩm không thay thế thuốc điều trị, nhưng là lựa chọn hỗ trợ đáng cân nhắc cho người có bệnh lý đại tràng kéo dài.
Liên hệ ngay tổng đài miễn cước 1800 2295 hoặc truy cập website để đặt hàng ngay nhé!
