Trong cơ thể người, ruột non đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc hấp thu chất dinh dưỡng từ thức ăn. Khi một phần lớn ruột non bị cắt bỏ hoặc tổn thương không thể hoạt động, khả năng hấp thu này suy giảm nghiêm trọng, gây ra một tình trạng gọi là Hội chứng ruột ngắn (Short Bowel Syndrome – SBS).
Đây là một bệnh lý hiếm gặp nhưng có thể gây ra hậu quả nặng nề nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Hãy cùng PGS.TS.BS. TTUT.Nguyễn Quang Duật – nguyên Trưởng Khoa Tiêu hóa BVQY 103 – cố vấn chuyên môn của Dược phẩm Tuệ Tĩnh tìm hiểu trong bài viết dưới đây!
Hội chứng ruột ngắn là gì?
Hội chứng ruột ngắn xảy ra khi chiều dài ruột non không còn đủ để đảm bảo chức năng tiêu hóa và hấp thu bình thường. Thông thường, ruột non người trưởng thành dài khoảng 6 mét. Khi phần ruột này bị cắt bỏ quá nhiều (thường do phẫu thuật vì bệnh lý), hoặc không hoạt động hiệu quả, cơ thể sẽ không thể hấp thu đủ nước, chất điện giải, vitamin và dưỡng chất cần thiết.
Nguyên nhân gây hội chứng ruột ngắn
Hội chứng ruột ngắn thường không phải là bệnh lý tiên phát mà là hệ quả của các tình trạng bệnh lý khác buộc phải phẫu thuật cắt bỏ một phần lớn ruột non. Những nguyên nhân phổ biến bao gồm:
- Bệnh Crohn: viêm ruột mạn tính có thể gây tổn thương và hẹp ruột, cần phẫu thuật cắt bỏ.
- Tắc ruột mạn tính hoặc xoắn ruột: làm gián đoạn lưu thông ruột.
- Thiếu máu nuôi ruột (nhồi máu ruột): mô ruột chết do không được cung cấp máu.
- Chấn thương bụng nghiêm trọng hoặc khối u ác tính ở ruột non.
- Trong nhi khoa: trẻ sinh non có thể bị viêm ruột hoại tử và phải cắt bỏ nhiều ruột.
Triệu chứng nhận biết hội chứng ruột ngắn
Các triệu chứng phụ thuộc vào chiều dài ruột còn lại, vị trí cắt và mức độ tổn thương. Người bệnh thường gặp:
- Tiêu chảy mạn tính: do không hấp thu đủ nước và điện giải.
- Sụt cân nhanh, thiếu năng lượng.
- Thiếu hụt vitamin và khoáng chất như vitamin B12, A, D, E, K, canxi, magie.
- Suy dinh dưỡng, thiếu máu.
- Phân nhiều mỡ (phân mỡ): do kém hấp thu chất béo.
- Mất nước, dễ rối loạn điện giải, chuột rút, hạ kali, hạ magie.
- Một số trường hợp nặng có thể phải truyền dinh dưỡng tĩnh mạch kéo dài.
Hội chứng ruột ngắn nguy hiểm như thế nào?
Khi không được điều trị đúng cách, hội chứng ruột ngắn có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng:
- Suy dinh dưỡng mạn tính, ảnh hưởng đến sự phát triển ở trẻ nhỏ và khả năng phục hồi ở người lớn.
- Nhiễm trùng huyết do dinh dưỡng tĩnh mạch kéo dài.
- Suy gan, suy thận do mất cân bằng nước – điện giải kéo dài.
- Tăng nguy cơ loãng xương do thiếu vitamin D và canxi.
- Suy giảm miễn dịch.
- Việc chẩn đoán sớm và can thiệp đúng hướng là yếu tố then chốt giúp người bệnh cải thiện chất lượng sống.
Điều trị hội chứng ruột ngắn: Hướng tiếp cận tổng thể
Chế độ ăn uống
- Ăn chia nhỏ bữa, ăn chậm, nhai kỹ.
- Ưu tiên thực phẩm dễ tiêu hóa, ít chất béo, giàu protein.
- Bổ sung dung dịch bù nước và điện giải thường xuyên.
- Tránh thực phẩm gây đầy hơi, tiêu chảy như sữa, đồ uống có gas, nhiều đường.
- Bổ sung vi chất
- Vitamin B12, A, D, E, K, sắt, kẽm, magie, canxi nên được theo dõi và bổ sung định kỳ: Có thể dùng đường uống hoặc tiêm, tùy vào khả năng hấp thu.
Điều trị bằng thuốc
- Thuốc làm chậm nhu động ruột như loperamide giúp giảm tiêu chảy.
- Thuốc giảm bài tiết dịch tiêu hóa.
- Thuốc hỗ trợ hấp thu như men tiêu hóa hoặc probiotics.
- Hỗ trợ dinh dưỡng tĩnh mạch
- Với những trường hợp không thể hấp thu đủ qua đường ruột, dinh dưỡng tĩnh mạch (TPN) là cần thiết.
- Tuy nhiên cần theo dõi sát để phòng biến chứng nhiễm trùng, suy gan.
- Phẫu thuật hoặc ghép ruột
- Trong trường hợp đặc biệt, ghép ruột non có thể được chỉ định, nhưng đây là phương pháp hiếm và chi phí cao.
Vai trò của probiotics và hỗ trợ từ thảo dược
Ở người bị hội chứng ruột ngắn, hệ vi sinh đường ruột thường mất cân bằng, khiến tình trạng tiêu chảy, đầy bụng và rối loạn tiêu hóa trở nên nặng hơn. Việc bổ sung lợi khuẩn (probiotics) có thể giúp:
- Ổn định hệ vi sinh đường ruột.
- Giảm tiêu chảy, giảm viêm.
- Hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.
- Bên cạnh đó, một số thảo dược truyền thống cũng được chứng minh có khả năng điều hòa nhu động ruột, giảm viêm và cải thiện hấp thu.
Hỗ trợ tiêu hóa hiệu quả với sản phẩm từ y học cổ truyền: IBS Tuệ Tĩnh
Nếu bạn hoặc người thân đang gặp tình trạng rối loạn tiêu hóa kéo dài, hấp thu kém do hội chứng ruột ngắn hoặc các bệnh lý liên quan, IBS Tuệ Tĩnh có thể là một giải pháp hỗ trợ đáng cân nhắc.
IBS Tuệ Tĩnh là sản phẩm được nghiên cứu dựa trên y học cổ truyền, với thành phần từ các thảo dược quý như bạch truật, mộc hương, hoàng liên, cam thảo…, giúp:
- Cân bằng hệ tiêu hóa.
- Giảm tiêu chảy, đau bụng, đầy hơi.
- Tăng khả năng hấp thu dưỡng chất.
- An toàn cho người bệnh mạn tính và dùng lâu dài.
Kết hợp cùng chế độ ăn uống và chăm sóc phù hợp, IBS Tuệ Tĩnh mang lại hiệu quả hỗ trợ toàn diện cho người mắc các vấn đề về ruột, trong đó có hội chứng ruột ngắn.
Hội chứng ruột ngắn là một thách thức lớn trong điều trị tiêu hóa, nhưng không có nghĩa là không thể kiểm soát. Việc hiểu đúng về bệnh, kết hợp dinh dưỡng hợp lý, theo dõi y khoa thường xuyên và sử dụng sản phẩm hỗ trợ từ thảo dược như IBS Tuệ Tĩnh có thể giúp người bệnh cải thiện sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Liên hệ ngay tổng đài miễn cước 1800 2295 hoặc truy cập website để đặt hàng ngay nhé!
