Viêm loét đại tràng là một trong những bệnh lý mãn tính phổ biến ở đường tiêu hóa, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống người bệnh. Bệnh có thể tiến triển âm thầm, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Trong bài viết này, hãy cùng TS Dược Bùi Thị Bình nguyên Trưởng Khoa Dược Trường Đại học Y Dược Thái Bình – cố vấn chuyên môn của Dược phẩm Tuệ Tĩnh tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và phương pháp điều trị viêm loét đại tràng hiệu quả nhất hiện nay.
Viêm loét đại tràng là gì?
Viêm loét đại tràng (Ulcerative Colitis) là một bệnh lý viêm mạn tính ảnh hưởng đến niêm mạc của đại tràng (ruột già) và trực tràng. Bệnh gây ra các vết loét, tổn thương trong niêm mạc đại tràng, dẫn đến các triệu chứng như tiêu chảy kéo dài, đau bụng, chảy máu trực tràng…
Viêm loét đại tràng là một dạng của nhóm bệnh viêm ruột (IBD – Inflammatory Bowel Disease), thường diễn biến theo từng đợt bùng phát và thời kỳ thuyên giảm.
Nguyên nhân gây viêm loét đại tràng
Hiện nay, nguyên nhân chính xác của viêm loét đại tràng vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, một số yếu tố nguy cơ được cho là có liên quan đến sự khởi phát và tiến triển của bệnh bao gồm:
Rối loạn hệ miễn dịch
Cơ thể tấn công chính niêm mạc đại tràng như một phản ứng sai lầm của hệ miễn dịch. Điều này gây ra phản ứng viêm kéo dài, dẫn đến tổn thương và loét niêm mạc ruột.
Yếu tố di truyền
Người có người thân trong gia đình từng mắc viêm loét đại tràng có nguy cơ cao hơn mắc bệnh do yếu tố gen di truyền.
Môi trường sống và thói quen sinh hoạt
Chế độ ăn uống không lành mạnh (nhiều dầu mỡ, ít chất xơ), hút thuốc lá, uống rượu bia, stress kéo dài,… đều có thể làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh.
Mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột
Sự mất cân bằng giữa vi khuẩn có lợi và vi khuẩn gây hại trong ruột cũng được xem là yếu tố góp phần thúc đẩy quá trình viêm và tổn thương niêm mạc đại tràng.
Dấu hiệu nhận biết viêm loét đại tràng
Viêm loét đại tràng có thể biểu hiện ở nhiều mức độ khác nhau, từ nhẹ đến nặng, tùy theo vị trí tổn thương và mức độ viêm. Dưới đây là các triệu chứng thường gặp:
Tiêu chảy kéo dài
Là dấu hiệu điển hình, tiêu chảy thường kèm máu hoặc chất nhầy. Trường hợp nặng có thể đi ngoài trên 6 lần mỗi ngày.
Đau bụng quặn
Người bệnh thường đau âm ỉ hoặc từng cơn, chủ yếu vùng bụng dưới bên trái. Cơn đau có thể tăng lên trước khi đi tiêu.
Chảy máu trực tràng
Xuất hiện máu tươi trong phân hoặc khi đi ngoài, dấu hiệu cho thấy niêm mạc đại tràng đã bị tổn thương nghiêm trọng.
Giảm cân, mệt mỏi
Tình trạng tiêu hóa kém, mất máu kéo dài khiến người bệnh giảm cân nhanh, cơ thể suy nhược.
Sốt nhẹ
Sốt có thể xảy ra khi bệnh tiến triển nặng hoặc có biến chứng nhiễm trùng.
Viêm loét đại tràng có nguy hiểm không?
Nếu không được điều trị đúng cách, viêm loét đại tràng có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như:
- Xuất huyết tiêu hóa
- Thủng đại tràng
- Giãn đại tràng cấp tính (toxic megacolon)
- Tăng nguy cơ ung thư đại tràng
- Suy dinh dưỡng, thiếu máu mãn tính
Do đó, việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời có vai trò rất quan trọng trong kiểm soát bệnh.
Phương pháp chẩn đoán viêm loét đại tràng
Để xác định chính xác bệnh, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm và kỹ thuật chẩn đoán như:
- Nội soi đại tràng: Quan sát tổn thương trực tiếp và sinh thiết mô bệnh học.
- Xét nghiệm phân: Kiểm tra sự hiện diện của máu, vi khuẩn hoặc ký sinh trùng.
- Xét nghiệm máu: Tìm dấu hiệu viêm hoặc thiếu máu.
- Chụp CT bụng: Đánh giá mức độ tổn thương, biến chứng.
Phương pháp điều trị viêm loét đại tràng
Tùy vào mức độ nặng nhẹ, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp nhằm kiểm soát triệu chứng, làm lành tổn thương và ngăn ngừa tái phát. Các phương pháp điều trị phổ biến gồm:
Điều trị nội khoa
- Thuốc chống viêm: Như Mesalazine, Sulfasalazine giúp giảm viêm, kiểm soát triệu chứng.
- Corticosteroid: Dùng ngắn hạn trong đợt bùng phát mạnh, giúp giảm nhanh phản ứng viêm.
- Thuốc ức chế miễn dịch: Azathioprine, Cyclosporine… dùng khi các thuốc thông thường không hiệu quả.
- Sinh học trị liệu (biologics): Nhắm mục tiêu vào các protein viêm, hiệu quả cao trong giai đoạn trung bình – nặng.
Điều chỉnh chế độ ăn uống
- Hạn chế thực phẩm khó tiêu, giàu chất béo, cay nóng.
- Ăn nhiều rau xanh nấu chín mềm, bổ sung probiotic (lợi khuẩn).
- Uống đủ nước, chia nhỏ bữa ăn trong ngày.
- Phẫu thuật (nếu cần)
Trường hợp biến chứng nặng, không đáp ứng thuốc, bác sĩ có thể chỉ định cắt bỏ phần đại tràng bị tổn thương.
Phòng ngừa viêm loét đại tràng tái phát
Dù là bệnh mãn tính, nhưng bạn hoàn toàn có thể kiểm soát viêm loét đại tràng bằng những thói quen tốt:
- Tuân thủ điều trị, không tự ý ngưng thuốc.
- Ăn uống khoa học, tránh các yếu tố kích thích.
- Giảm stress, ngủ đủ giấc, vận động nhẹ nhàng.
- Khám sức khỏe định kỳ để theo dõi diễn tiến bệnh.
IBS Tuệ Tĩnh là sản phẩm bảo vệ sức khỏe chuyên biệt, được thiết kế dành riêng cho người mắc Hội chứng ruột kích thích (IBS) và viêm đại tràng. Với cơ chế tác động sâu từ thảo dược, sản phẩm giúp cải thiện chức năng tiêu hóa và làm dịu các triệu chứng khó chịu. Được bào chế từ 9 loại thảo dược quý, IBS Tuệ Tĩnh mang lại giải pháp an toàn, lành tính và phù hợp với người sử dụng lâu dài. Mỗi thảo dược đều được chọn lọc kỹ càng, góp phần hỗ trợ toàn diện cho hệ tiêu hóa.
Liên hệ ngay tổng đài miễn cước 1800 2295 hoặc truy cập website để biết thêm thông tin chi tiết!
