Giãn đại tràng bẩm sinh là một bệnh lý hiếm gặp nhưng cực kỳ nghiêm trọng ở trẻ sơ sinh. Do không có biểu hiện rõ ràng ngay từ đầu, nhiều trường hợp bị bỏ sót hoặc chẩn đoán muộn, gây ra biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng.
Vậy giãn đại tràng bẩm sinh có nguy hiểm không? Làm sao để nhận biết sớm và điều trị hiệu quả? Hãy cùng PGS.TS.BS. TTUT.Nguyễn Quang Duật – UV Thường vụ BCH Hội Khoa học Tiêu hóa Việt Nam, nguyên Trưởng Khoa Tiêu hóa BVQY 103 – cố vấn chuyên môn của Dược phẩm Tuệ Tĩnh tìm hiểu qua bài viết sau.
Giãn đại tràng bẩm sinh là gì?
Giãn đại tràng bẩm sinh (hay còn gọi là bệnh Hirschsprung) là một rối loạn bẩm sinh hiếm gặp của ruột già. Bệnh xảy ra khi một đoạn đại tràng thiếu tế bào hạch thần kinh – những tế bào chịu trách nhiệm điều khiển nhu động ruột. Khi không có các tế bào này, đoạn ruột bị ảnh hưởng không thể co bóp đẩy phân đi, dẫn đến tình trạng tắc nghẽn, chướng bụng và rối loạn đại tiện.
Nguyên nhân và ai có nguy cơ mắc bệnh?
Nguyên nhân chính của bệnh là do rối loạn trong quá trình phát triển hệ thần kinh ruột ở thai nhi. Điều này khiến một phần ruột không có các tế bào hạch, làm mất khả năng co bóp bình thường.
Một số yếu tố nguy cơ bao gồm:
- Tiền sử gia đình có người mắc bệnh.
- Trẻ mắc hội chứng Down.
- Nam giới có nguy cơ cao hơn nữ giới (tỷ lệ 4:1).
Những dấu hiệu cảnh báo giãn đại tràng bẩm sinh
Ở trẻ sơ sinh:
- Không đi phân su trong vòng 24–48 giờ đầu sau sinh.
- Bụng chướng, căng tròn, nôn trớ.
- Khó bú, bỏ bú, khó tăng cân.
Ở trẻ lớn hơn:
- Táo bón kéo dài, dùng thuốc không hiệu quả.
- Tắc ruột tái diễn nhiều lần.
- Phân nhỏ, dẹt, có mùi hôi bất thường.
Những dấu hiệu này rất dễ nhầm lẫn với rối loạn tiêu hóa thông thường, khiến việc chẩn đoán bị chậm trễ.
Bệnh có nguy hiểm không nếu không điều trị sớm?
Câu trả lời là có. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, giãn đại tràng bẩm sinh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, như:
- Viêm ruột hoại tử: Là biến chứng nghiêm trọng nhất, có thể gây tử vong nếu không xử lý kịp.
- Tắc ruột cấp tính: Làm trẻ đau bụng dữ dội, nôn ói, suy kiệt.
- Suy dinh dưỡng nặng: Do rối loạn hấp thu và tiêu hóa kéo dài.
- Rối loạn đại tiện mạn tính: Dẫn đến đại tiện không tự chủ, ảnh hưởng đến chất lượng sống sau này.
Chính vì vậy, việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách có vai trò then chốt trong tiên lượng bệnh.
Làm sao để chẩn đoán chính xác?
Bác sĩ sẽ kết hợp nhiều phương pháp để chẩn đoán bệnh, bao gồm:
- Khám lâm sàng: Kiểm tra dấu hiệu bụng chướng, phản xạ hậu môn.
- X-quang bụng: Phát hiện đoạn ruột bị giãn và tắc nghẽn.
- Sinh thiết trực tràng: Là phương pháp chẩn đoán xác định, giúp phát hiện thiếu tế bào hạch thần kinh.
Điều trị giãn đại tràng bẩm sinh như thế nào?
Phương pháp điều trị duy nhất hiện nay là phẫu thuật cắt bỏ đoạn ruột bị bệnh và nối phần ruột lành xuống hậu môn. Có nhiều kỹ thuật mổ khác nhau (Soave, Swenson, Duhamel), tùy vào mức độ tổn thương và tình trạng của trẻ.
Sau mổ, trẻ cần:
- Theo dõi sát tình trạng đại tiện, dinh dưỡng.
- Tập thích nghi với nhu động ruột mới.
- Chăm sóc hậu môn đúng cách để tránh viêm nhiễm.
Chăm sóc trẻ sau mổ – giai đoạn quan trọng không thể bỏ qua
Dù phẫu thuật thành công, quá trình hồi phục chức năng tiêu hóa không diễn ra ngay lập tức. Một số trẻ vẫn có thể gặp các vấn đề như:
- Táo bón tái phát.
- Tiêu chảy kéo dài.
- Chướng bụng, khó tiêu.
Do đó, việc bổ sung men vi sinh, probiotics hoặc sản phẩm hỗ trợ tiêu hóa là rất cần thiết để giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, cải thiện nhu động ruột và hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.
Giải pháp hỗ trợ hệ tiêu hóa hiệu quả sau điều trị: IBS Tuệ Tĩnh
IBS Tuệ Tĩnh là sản phẩm hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa được phát triển bởi Viện Y học cổ truyền Tuệ Tĩnh, với thành phần từ thảo dược tự nhiên như bạch truật, hoài sơn, cam thảo, mộc hương… giúp:
- Hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
- Cải thiện tình trạng đầy bụng, chướng hơi, táo bón hoặc tiêu chảy.
- Phục hồi chức năng tiêu hóa sau các can thiệp ngoại khoa như mổ giãn đại tràng.
- Đặc biệt, sản phẩm phù hợp với người có hệ tiêu hóa yếu, nhạy cảm, kể cả trẻ em sau khi được bác sĩ chuyên khoa tư vấn.
Giãn đại tràng bẩm sinh là bệnh lý hiếm gặp nhưng nguy hiểm nếu không phát hiện sớm. Việc nắm rõ dấu hiệu, chẩn đoán và điều trị kịp thời là yếu tố sống còn với trẻ. Sau điều trị, hãy đồng hành cùng con bằng chế độ dinh dưỡng hợp lý và giải pháp hỗ trợ từ tự nhiên như IBS Tuệ Tĩnh, để hệ tiêu hóa của trẻ phục hồi toàn diện, khỏe mạnh từ bên trong.
Liên hệ ngay tổng đài miễn cước 1800 2295 hoặc truy cập website để đặt hàng ngay nhé!
