Suy dinh dưỡng là vấn đề sức khỏe phổ biến nhưng thường bị xem nhẹ, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người già và người mắc bệnh mạn tính. Không chỉ gây sụt cân, cơ thể gầy yếu, suy dinh dưỡng còn làm suy giảm miễn dịch, kéo theo nhiều biến chứng nghiêm trọng.
Vậy suy dinh dưỡng là gì? Làm sao nhận biết và phòng ngừa hiệu quả? Hãy cùng chuyên gia tiêu hóa PGS.TS.BS. TTUT.Nguyễn Quang Duật tìm hiểu trong bài viết sau.
-
Chia nhỏ bữa ăn trong ngày: Bí quyết đơn giản, hệ tiêu hóa êm
-
Nhiệt miệng dai dẳng? Đừng quên kiểm tra đường ruột của bạn!
Suy dinh dưỡng là gì?
Suy dinh dưỡng là tình trạng cơ thể không nhận đủ năng lượng, protein hoặc các vi chất cần thiết để duy trì các hoạt động sống, tăng trưởng và phát triển bình thường. Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất ở trẻ em dưới 5 tuổi, người cao tuổi, người mắc bệnh lý đường ruột, ung thư hoặc những người có chế độ ăn nghèo nàn kéo dài.
Các dạng suy dinh dưỡng thường gặp:
- Suy dinh dưỡng thể nhẹ cân: Cân nặng thấp so với tuổi.
- Suy dinh dưỡng thể thấp còi: Chiều cao thấp so với tuổi.
- Suy dinh dưỡng thể gầy còm: Cân nặng thấp so với chiều cao.
- Thiếu vi chất dinh dưỡng: Thiếu vitamin A, sắt, kẽm, i-ốt, v.v.
Nguyên nhân gây suy dinh dưỡng
Suy dinh dưỡng có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố, trong đó bao gồm cả yếu tố dinh dưỡng, bệnh lý và hoàn cảnh xã hội. Cụ thể:
Chế độ ăn không đầy đủ
- Thiếu khẩu phần ăn đa dạng, giàu dưỡng chất.
- Ăn uống không đúng giờ, ăn ít hoặc kén ăn.
- Trẻ nhỏ ăn dặm sai cách, cai sữa quá sớm hoặc bú không đủ.
Bệnh lý đường tiêu hóa
Tiêu chảy kéo dài, táo bón mạn tính, hội chứng ruột kích thích (IBS), viêm đại tràng, rối loạn hấp thu… là những nguyên nhân phổ biến khiến cơ thể không hấp thụ được dinh dưỡng dù ăn uống đầy đủ.
Các bệnh lý này làm tổn thương niêm mạc ruột, gây rối loạn men tiêu hóa, khiến chất dinh dưỡng không được chuyển hóa hiệu quả.
Nhiễm trùng hoặc bệnh mạn tính:
Nhiễm khuẩn, ký sinh trùng, lao, HIV/AIDS, ung thư… tiêu tốn nhiều năng lượng, làm suy yếu hệ miễn dịch và giảm hấp thu.
Dùng thuốc kéo dài (kháng sinh, corticoid) cũng ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và khả năng chuyển hóa thức ăn.
Yếu tố tâm lý – xã hội
Trầm cảm, stress, áp lực học hành ở trẻ, hoặc cô đơn, suy giảm nhận thức ở người già khiến giảm cảm giác thèm ăn.
Điều kiện kinh tế khó khăn, thiếu tiếp cận nguồn thực phẩm chất lượng cũng là nguyên nhân quan trọng.
Dấu hiệu nhận biết suy dinh dưỡng
Suy dinh dưỡng thường tiến triển âm thầm, nhưng nếu chú ý kỹ, bạn có thể phát hiện qua những dấu hiệu điển hình sau:
Ở trẻ nhỏ:
- Cân nặng không tăng hoặc giảm sút so với chuẩn theo tháng tuổi.
- Chậm phát triển chiều cao, chậm mọc răng, đi đứng trễ.
- Da xanh xao, tóc khô xơ, móng dễ gãy.
- Dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp, tiêu hóa.
- Biếng ăn, mệt mỏi, kém linh hoạt.
Ở người lớn:
- Sụt cân không rõ nguyên nhân.
- Thường xuyên mệt mỏi, uể oải, chóng mặt.
- Hệ miễn dịch yếu, hay mắc bệnh vặt.
- Cơ bắp teo, yếu, da nhăn nheo, khô ráp.
- Tóc gãy rụng, vết thương lâu lành.
Suy dinh dưỡng có nguy hiểm không?
Có. Nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời, suy dinh dưỡng sẽ gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng:
- Suy giảm miễn dịch → dễ mắc bệnh nhiễm trùng.
- Trẻ em chậm phát triển thể chất và trí tuệ.
- Người già dễ bị loãng xương, suy nhược, té ngã.
- Vết thương chậm lành, tăng nguy cơ biến chứng hậu phẫu.
- Tăng tỷ lệ tử vong, đặc biệt ở trẻ nhỏ và bệnh nhân mạn tính.
Cách phòng ngừa và cải thiện suy dinh dưỡng
Phòng ngừa suy dinh dưỡng không chỉ nằm ở việc ăn nhiều, mà là ăn đúng – đủ – phù hợp. Một số cách đơn giản và hiệu quả gồm:
Cải thiện chế độ ăn uống
- Tăng cường khẩu phần giàu năng lượng và đạm: thịt, cá, trứng, sữa, đậu nành…
- Bổ sung rau củ, trái cây tươi để tăng lượng vitamin và chất xơ.
- Ăn đủ bữa, tránh bỏ bữa, có thể chia thành nhiều bữa nhỏ/ngày.
- Với trẻ nhỏ: đảm bảo bú mẹ hoàn toàn 6 tháng đầu, ăn dặm đúng cách.
Hỗ trợ hệ tiêu hóa – cải thiện hấp thu
- Sử dụng men vi sinh, lợi khuẩn hoặc các sản phẩm hỗ trợ tiêu hóa tự nhiên.
- Điều trị các bệnh lý tiêu hóa mạn tính như viêm đại tràng, IBS, rối loạn tiêu hóa để cải thiện khả năng hấp thu dưỡng chất.
Theo dõi và tầm soát định kỳ
- Đo cân nặng, chiều cao, chỉ số BMI theo từng giai đoạn.
- Trẻ nhỏ cần được khám dinh dưỡng định kỳ, tiêm chủng đầy đủ.
- Người lớn tuổi và người bệnh nên theo dõi dinh dưỡng lâm sàng khi điều trị dài ngày.
Giải pháp hỗ trợ từ bên trong: Giúp tiêu hóa khỏe, hấp thu tốt hơn với IBS Tuệ Tĩnh
Khi hệ tiêu hóa không khỏe, dù chế độ ăn có đầy đủ đến đâu cũng khó mang lại hiệu quả dinh dưỡng. Đặc biệt, các triệu chứng như đầy bụng, tiêu chảy, táo bón, đau bụng âm ỉ kéo dài là dấu hiệu rõ ràng của rối loạn tiêu hóa – nguyên nhân gián tiếp gây suy dinh dưỡng.
IBS Tuệ Tĩnh là sản phẩm hỗ trợ từ thảo dược tự nhiên, giúp:
- Làm dịu các rối loạn tiêu hóa do hội chứng ruột kích thích, viêm đại tràng co thắt, rối loạn nhu động ruột
- Giảm nhanh tình trạng tiêu chảy – táo bón luân phiên, đầy hơi chướng bụng
- Cải thiện chức năng hấp thu ở ruột non – ruột già
- An toàn, phù hợp cho người dùng lâu dài, kể cả người già, người có bệnh nền
👉 IBS Tuệ Tĩnh – Hỗ trợ tiêu hóa khỏe, hấp thu tốt, từ đó cải thiện thể trạng dinh dưỡng hiệu quả.
Suy dinh dưỡng là vấn đề nghiêm trọng nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu chúng ta hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và có chiến lược dinh dưỡng đúng đắn. Đặc biệt, đừng bỏ qua việc chăm sóc hệ tiêu hóa – “cửa ngõ” của dinh dưỡng – để cơ thể hấp thu tốt hơn. Hãy chủ động kiểm tra tình trạng dinh dưỡng của bản thân và người thân ngay hôm nay để có hướng điều chỉnh kịp thời, tránh biến chứng lâu dài.
Nếu bạn quan tâm đến sản phẩm cũng như các dịch vụ tư vấn chăm sóc khách hàng vô cùng tận tâm của Dược phẩm Tuệ Tĩnh, vui lòng liên hệ đến số hotline 1800 2295 để nhận sự hỗ trợ tư vấn chuyên sâu từ đội ngũ chuyên gia của chúng tôi.
