Trong suy nghĩ của nhiều người, khi nói đến miễn dịch là nghĩ ngay đến hệ bạch huyết, tế bào bạch cầu hay vaccine. Nhưng ít ai biết rằng, ruột – cụ thể là niêm mạc ruột – mới chính là “đồn trú” lớn nhất của hệ miễn dịch trong cơ thể. Vậy tại sao một phần của hệ tiêu hóa lại liên quan chặt chẽ đến khả năng phòng bệnh?
Bài viết dưới đây PGS.TS.BS. TTUT.Nguyễn Quang Duật – UV Thường vụ BCH Hội Khoa học Tiêu hóa Việt Nam, nguyên Trưởng Khoa Tiêu hóa BVQY 103 – cố vấn chuyên môn của Dược phẩm Tuệ Tĩnh sẽ giúp bạn khám phá vai trò kỳ diệu của niêm mạc ruột và cách bảo vệ nó mỗi ngày.
-
Nhiễm khuẩn đường ruột: dấu hiệu, nguyên nhân, cách điều trị
-
Phân biệt hội chứng ruột kích thích với bệnh lý tiêu hóa khác?
Niêm mạc ruột là gì?
Niêm mạc ruột là lớp lót bên trong thành ruột non và ruột già, có cấu tạo đặc biệt với:
- Hàng triệu nhung mao (lông nhỏ) giúp tăng diện tích hấp thu.
- Hệ thống tế bào tiết dịch nhầy để ngăn chặn vi khuẩn, virus bám vào thành ruột.
- Lớp tế bào biểu mô liên kết chặt chẽ với nhau – tạo thành hàng rào vật lý ngăn các yếu tố gây hại xâm nhập vào máu.
- Điều đặc biệt là phía dưới lớp tế bào này có hàng loạt tế bào miễn dịch “cư trú”. Khoảng 70-80% tế bào miễn dịch của cơ thể tập trung tại ruột, nhiều hơn bất kỳ cơ quan nào khác.
Mối liên hệ giữa niêm mạc ruột và hệ miễn dịch
Niêm mạc ruột – hàng rào vật lý chống xâm nhập
Đầu tiên, niêm mạc ruột giống như lớp tường thành, bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn, virus và độc tố có thể đi vào từ thức ăn, nước uống. Lớp tế bào này có khả năng phân biệt “bạn và thù”, cho phép dưỡng chất đi qua nhưng chặn các yếu tố nguy hiểm lại.
Khi lớp niêm mạc này bị tổn thương hoặc rò rỉ (Leaky Gut), vi khuẩn và chất độc có thể đi xuyên qua lớp niêm mạc, vào máu, kích hoạt phản ứng miễn dịch toàn thân, dẫn đến viêm và nhiều bệnh lý khác.
Niêm mạc ruột là “trung tâm huấn luyện” hệ miễn dịch
Ruột không chỉ là nơi tiêu hóa mà còn là trung tâm “đào tạo” tế bào miễn dịch. Tại đây, hệ miễn dịch học cách phân biệt giữa các vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại. Nhờ đó, cơ thể không tấn công nhầm vào lợi khuẩn hoặc thực phẩm – điều này đặc biệt quan trọng trong việc ngăn ngừa dị ứng và bệnh tự miễn.
Tương tác giữa hệ vi sinh vật đường ruột và miễn dịch
Niêm mạc ruột chứa hàng tỷ vi khuẩn “tốt” gọi là hệ vi sinh đường ruột. Chúng tương tác với các tế bào niêm mạc và tế bào miễn dịch để:
- Kích hoạt phản ứng miễn dịch khi cần thiết.
- Ức chế vi khuẩn gây bệnh phát triển.
- Giúp sản xuất vitamin B, K và axit béo chuỗi ngắn (SCFA) – rất cần cho việc tái tạo niêm mạc ruột.
- Sự mất cân bằng hệ vi sinh này có thể khiến miễn dịch hoạt động sai lệch, dẫn đến viêm mãn tính, dị ứng, thậm chí trầm cảm.
Những dấu hiệu cảnh báo niêm mạc ruột “gặp vấn đề”
Khi niêm mạc ruột bị tổn thương, cơ thể có thể phát tín hiệu thông qua các triệu chứng như:
- Rối loạn tiêu hóa (đầy hơi, đau bụng, tiêu chảy, táo bón)
- Dị ứng thực phẩm
- Mệt mỏi kéo dài, hay ốm vặt
- Các bệnh lý tự miễn như viêm khớp, lupus, viêm tuyến giáp Hashimoto…
- Vấn đề da liễu: chàm, mụn, vảy nến
Làm sao để bảo vệ và tăng cường sức khỏe niêm mạc ruột?
Ưu tiên thực phẩm hỗ trợ phục hồi niêm mạc
- Thực phẩm giàu prebiotics và probiotics: sữa chua, kefir, dưa cải muối, hành tím, tỏi, yến mạch…
- Thực phẩm giàu glutamine: thịt gà, trứng, nước hầm xương – giúp tái tạo tế bào niêm mạc.
- Chất xơ hòa tan: chuối, bơ, rau củ – nuôi lợi khuẩn đường ruột.
Tránh các yếu tố gây hại cho niêm mạc ruột
- Rượu bia, thức ăn chế biến sẵn, đường tinh luyện: gây viêm và mất cân bằng hệ vi sinh.
- Kháng sinh lạm dụng: tiêu diệt cả vi khuẩn có lợi.
- Căng thẳng kéo dài: ảnh hưởng đến sự liên kết của các tế bào niêm mạc và hệ miễn dịch.
Lối sống giúp ruột khỏe – miễn dịch mạnh
- Ngủ đủ giấc (7–8 giờ/ngày)
- Vận động đều đặn
- Ăn chậm, nhai kỹ
- Tránh ăn khuya hoặc ăn quá no
Niêm mạc ruột không chỉ là “mặt trong” của đường tiêu hóa mà còn là một trong những tuyến phòng thủ mạnh mẽ nhất của cơ thể. Sức khỏe của bạn – từ khả năng kháng bệnh, phòng ngừa viêm nhiễm đến sự cân bằng nội tiết và tâm trạng – đều liên quan mật thiết đến lớp niêm mạc nhỏ bé này.
Vì vậy, hãy bắt đầu từ những điều đơn giản: ăn uống lành mạnh, chăm sóc hệ vi sinh, giảm stress – để bảo vệ hàng rào miễn dịch tự nhiên và sống khỏe từ ruột đến toàn thân.
BS Tuệ Tĩnh là sản phẩm hiếm hoi trên thị trường hiện nay kết hợp đầy đủ thảo dược có tính ôn hòa – vừa giải quyết triệu chứng, vừa điều chỉnh cơ thể theo hướng tự phục hồi. Không chứa corticoid, không chất bảo quản độc hại, IBS Tuệ Tĩnh đáp ứng xu hướng chăm sóc sức khỏe bền vững bằng sản phẩm tự nhiên và an toàn tuyệt đối. Không chỉ giúp hỗ trợ tiêu hóa, IBS Tuệ Tĩnh còn có tác dụng tăng cường sức đề kháng từ bên trong, nhờ các vị thuốc bổ khí, kiện tỳ như Đảng sâm, Cam thảo, Bạch truật. Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp toàn diện, lâu dài, không tác dụng phụ để hỗ trợ điều trị Hội chứng ruột kích thích hoặc viêm đại tràng – IBS Tuệ Tĩnh chính là lựa chọn đáng tin cậy.
Liên hệ ngay tổng đài miễn cước 1800 2295 hoặc truy cập website để đặt hàng ngay nhé!
